Geschiedenis van het carillon

Auteur: Nan Los-Laros

Hoofdstuk 2 van Het Carillon van Waalre

 3.1. Overleg – 4 mei herdenking

In 1949 oppert de Stichting Herdenking Brabants Gesneuvelden een carillon aan te schaffen om te gebruiken bij de jaarlijkse herdenking op 4 mei. De grote promotor achter deze aanschaf was pastoor G.P.J. Bannenberg –1898 (Riethoven) – 1967 (Veldhoven). Hij was van 1923 tot 1930 kapelaan in Waalre. Hij hield zijn hele leven een sterke binding met de Kempen en heeft geijverd voor het herstel van de oude Willibrorduskerk. Hij kende veel soldaten die in de oorlog gesneuveld zijn en stond helemaal achter het plan een gedenkplaats van het oude kerkje te maken. De correspondentie met de fa. Petit en Fritsen werd gevoerd vanuit het voormalige Klein Seminarie te St. Michielsgestel. In 1949 was hij daar benoemd tot regent. Hij was tevens pastoor in Tilburg. Naar aanleiding van dit overleg is een verslag gemaakt door de fa. Petit en Fritsen. Daarin is ook een kostenbegroting opgenomen.

torentrap

rapport waalre
rapport waalre vervolg

plan A

3.2. Besluit aanschaf en offertes

Naar aanleiding van het overleg stuurt de firma Petit & Fritsen op 21 januari 1949 2 offertes.

  1.  I Carillon bestaande uit 35 klokken op Fis. de ligging van het carillon is Fis-Gis-Ais-chromatisch tot fis’’’+
    Totaalgewicht 4654 kg.
    Klepelgewicht 4% van 4654 kg. ca 187 kg.
    De oude klokkenstoel zal gesloopt moeten worden. Daarvoor in de plaats komt een stalen carillonstoel, de twee of drie grootste klokken worden luidbaar gemonteerd.
    De inrichting van het carillon kost ƒl. 33.718,- inclusief omzetbelasting.
    De letters kosten  ƒl. 0.50 per letter of teken. Een beeld of wapen ƒl. 25,- per stuk.
  2. Offerte voor de levering van voorlopig 26 klokken inclusief de luidklok. De overige 9 klokken van het eerste octaaf met bijbehorend werk kunnen later na afroep bijgeleverd worden.
    Totaalgewicht 2164 kg.
    De verdere inrichting voor 3 octaven, kost ƒl. 19.253.80

In mei 1949 heeft pastoor Bannenberg met de firma Fritsen onderhandeld over de prijs van het carillon. Er wordt besloten dat de firma een nieuwe offerte maakt voor een carillon van 28 klokken. De klokspijs wordt goedkoper, van fl. 5.50 per kilo naar fl. 5.40 per kilo.

Offerte gedateerd 12 mei 1949.

  •  Carillon bestaande uit 28 klokken op Fis. Ligging: Fis-Gis-Ais-chromatisch tot c’’’. Totaalgewicht 3548 kg.
    Stalen stoel met eiken ophangbalken. Luidbaar maken van de twee grootste klokken. Kosten ƒl. 24.759,20
    Tevens wordt aangeboden een elektrisch gedreven speelwerk bestaande uit een speeltrommel, voorzien van gedraaide groeven en geboorde gaten met stalen noten en bouten, benodigde hamers, roestvrij draad enz.
    Het speelwerk is ingericht voor heel- halfuur- en kwartierspel. Kosten trommel met toebehoren en montage ƒl. 11.350,-
    Wanneer geen kwartierspel nodig is wordt er ƒl. 850,- afgetrokken. Prijzen inclusief omzetbelasting.

Het comité heeft het kennelijk moeilijk met het nemen van een besluit en het bijeenbrengen van het geld. Uit de volgende offerte blijkt dat – vanwege de kosten – de grootste klok 700 kg. weegt. De basis van het carillon is nu G.

Offerte 29 december 1949:

  • Het leveren van 28 klokken, voorzien van ornamenten en gewenste opschriften. Totaalgewicht 3548 kg.
    Stalen klokkenstoel met toebehoren.
    Wijziging van de constructie van de stoel voor het luiden van de klok van 700 kg. Kosten  ƒl. 21959.20.
    Een elektrisch gedreven speelwerk zoals boven beschreven. Nu met een nieuw vereenvoudigd systeem. Inclusief contactapparaat voor in- en uitschakelen van de trommel. kosten inclusief montage ƒl. 9000,-

3.3. Orderbevestiging en rekening

De documentatie van de fa. Petit en Fritsen is niet volledig. Na 29 december 1949 moet er het nodige overleg zijn geweest. Misschien ook was er meer geld bijeengebracht. Er wordt besloten een carillon van 35 klokken aan te schaffen. Op 23 mei 1950 volgt de orderbevestiging.

order bevestiging

Opmerking:

 

Onder D wordt gesproken over een Mechels klavier. Bij een Mechels klavier hebben de boventoetsen een kleinere diepgang dan de boventoetsen. In Waalre is dit niet het geval. De fa. bedoelt waarschijnlijk dat het carillon is ingericht met tuimelassen, de horizontale stangen die zorgen voor de verbinding toets- klepel. Dit systeem is voor het eerst toegepast in 1892 in Mechelen. Voor die tijd was, naar men aanneemt, het broeksysteem in gebruik.

 

3.4. Maten en gewichten

Hieronder volgt het originele document met de maten en gewichten.

 

3.5. Schenkers en klokken

Hoofdstuk 1: Geschiedenis van de oude Willibrorduskerk
Hoofdstuk 2: De verdwenen luidklokken en hun gieters
Hoofdstuk 3: Geschiedenis van het carillon
Hoofdstuk 4: Inrichting van het carillon
Hoofdstuk 5: De luidklok
Hooddstuk 6: Aanschaf speeltrommel 1956
Hoofdstuk 7: Onderhoud en revisie van het carillon
Hoofdstuk 8: Aanschaf bandspeelapparaat 1977
Hoofdstuk 9: Historisch uurwerk
Hoofdstuk 10: Groot onderhoud oktober 2001
Hoofdstuk 11: Aanschaf spelcomputer
Hoofdstuk 12: Aanschaf 2 klokjes

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *