Keramiek voor ziekenzalving

Auteur: Richard C. Vervoorn

Onze verlate zomervakantie 2010 brachten we op het eiland Kreta door. Na het Griekse schiereiland Peloponnesos heeft Kreta met zijn ruim 30 miljoen olijfbomen de grootste productie van olijfolie. Veel handwerk dat in de winkeltjes wordt verkocht voor de toeristen, speelt daar op in. Tafelkleden, placemats, kannetjes, schaaltjes zijn in de overvolle winkeltjes te vinden in de steden en de dorpen.

Sinds ik mijn eerste ervaring met ziekenzalving ben ik blijven zoeken naar iets wat geschikt is om te gebruiken bij de ziekenzalving in Opbouw van 17 februari 2006 schreef ik over die eerste ervaring:

‘U zalft mijn hoofd met olie’ (Ps. 23)

Naast allerlei geloofsvragen en theologische gedachten komen er ook praktische zaken op je af. Hoe doe je het? Doop en avondmaal heb je talloze malen zien bedienen voordat je het als predikant zelf doet. In onze kerken is daarmee geen breuk in de traditie. Maar ziekenzalving geeft ook praktische vragen. Welke olie gebruik je? Daar hoefde ik eigenlijk niet over na te denken: olijfolie.

‘U legt uw hand op mij’ (Ps.139)

De volgende vraag: giet je de olie op iemands hoofd? Meer voor priesters en koningen! Doop je je vingers in de olie, waarna je het hoofd van de zieke aanraakt? Dat leek me beter passend. Je legt je hand op het hoofd van de zieke als een teken van Hem die zijn hand naar ons uitstrekt. Toen was het zoeken naar een kommetje, breed genoeg om je vingers in te dopen. Ik heb wel iets gevonden, maar gelukkig was ik daar niet mee.
Als je dit eenmaal is overkomen, dan weet je: het kan zo weer nodig zijn. Waarom de tijd daarvóór niet besteden om te zoeken naar een object dat geschikt is om de olie in te doen, een ‘vat’ dat past bij de zorg en liefde die de zalving kenmerkt. Op internet vond ik een capsule die je altijd bij je kunt hebben als pastor. Ik dacht aan de woorden uit ons doopformulier: ‘gewoonte of bijgeloof’. Die kant wilde ik niet op.
Tot zover het artikel uit Opbouw.

Bron voor ziekenzalving

De eerste oplossing die ik daar vond was een speciaal op mijn verzoek door Jannie Slingerland gemaakte prachtige Bron van zegen. Foto’s daarvan kunt u nog op deze website vinden. Dit prachtige keramiek heeft voor de praktijk twee nadelen. Er ontbrak nog een kruikje om de olie uit te gieten, maar belangrijker nog: het moet eerst in brons worden gegoten, omdat de keramiek poreus en kwetsbaar is. Dat kan pas als er meerdere gemeenten aan mee wilden doen, maar daar was de tijd nog niet rijp voor. De bron is nu weer terug bij Jannie Slingerland, wachtend op een bestemming.

Kreta

In Chania vonden we een kruikje en een schaaltje dat heel goed dienst kan doen voor ziekenzalving en dat ik daar speciaal voor gekocht heb. Een mooi bijpassend kleedje maakt het compleet. Mocht het nu nodig zijn, dan is er tenminste iets voor handen. Aan de Zuidkust van Kreta maakte Friedeke de foto’s van het keramiek geplaatst op een grillige olijfboom (zonder het kleedje).

Gemeente

Ben ik nu tevreden? Nee. Niet een dominee, maar een gemeente moet zoiets aanschaffen en het moet ook net als het avondmaalstel en het doopvont zichtbaar zijn waar de gemeente samenkomt. Het plaatsen van zo’n stelletje op de avondmaalstafel lijkt me een goede zaak. Immers genezing én vergeving mogen we beide betrekken op de dood en opstanding van Christus. Om het met Jesaja 53 te zeggen:

4 Maar hij was het die onze ziekten droeg,
die ons lijden op zich nam.
Wij echter zagen hem als een verstoteling,
door God geslagen en vernederd.
5 Om onze zonden werd hij doorboord,
om onze wandaden gebroken.
Voor ons welzijn werd hij getuchtigd,
zijn striemen brachten ons genezing.

Ziekenzalving is geen particuliere zaak, maar iets dat door de gemeente gedragen moet worden, in gebed en in gemeenschapszin. Maar dat lijkt nog een lange weg.

Tekst: Richard C. Vervoorn

Handgemaakte keramiek (kruikje en schaaltje) door Joana Arthousaki (Herakion) gekocht voor het gebruik bij ziekenzalving

Handgemaakte keramiek (kruikje en schaaltje) door Joana Arthousaki (Herakion) gekocht voor het gebruik bij ziekenzalving

Handgemaakte keramiek (kruikje en schaaltje) door Joana Arthousaki (Herakion) gekocht voor het gebruik bij ziekenzalving

Handgemaakte keramiek (kruikje en schaaltje) door Joana Arthousaki (Herakion) gekocht voor het gebruik bij ziekenzalving

Handgemaakte keramiek (kruikje en schaaltje) door Joana Arthousaki (Herakion) gekocht voor het gebruik bij ziekenzalving

Foto’s: Friedeke Vervoorn-Helleman
Keramiek: Joanna Arthousaki