Auteur: Nan Los-Laros
Hoofdstuk 1 van Het Carillon van Waalre
Het oudste gedeelte van de kerk – het Romaanse schip – stamt uit de 12de eeuw. In 1425 was de kerk al vergroot. In 1469 werd de kerk opnieuw vergroot, met een gotische travee. Uit die tijd stamt ook de toren. Nog een vergroting vond plaats in 1854. In 1931 stonden de kerk en toren al op de voorlopige monumentenlijst als “een sprekend exampel van kempische gothiek”. Omdat er lange tijd niets aan onderhoud werd gedaan raakte de kerk in verval. Men had plannen de kerk af te breken. Ook de toren moest eraan geloven omdat loszittende stenen een gevaar waren voor de bezoekers van het kerkhof. In 1933 gaf de bisschop van Den Bosch toestemming voor de sloop omdat restauratie te duur was. Maar het slopen ging ook niet door omdat het te duur was, ƒl. 500,-.
In 1938 draagt het kerkbestuur de kerk over aan de gemeente. De gemeente stelt als voorwaarde: binnen een half jaar slopen. De gedeputeerde staten vernietigen het besluit. de Bossche architect Valk krijgt opdracht een restauratieplan te maken. De uitvoering daarvan begint in 1941.
Valk wist schaarse metselstenen te krijgen. Daarmee ging hij de boer op, op zoek naar oude, in mortel opgetrokken wrakke schuren. De stenen werden geruild, de boeren blij en de architect blij; de oude stenen hadden een mooiere kleur.
Bij de restauratie werden de afmetingen van de oorspronkelijke Romaanse kerk ontdekt; deze bleken identiek te zijn aan die van het oude kerkje in Oirschot.
In mei 1943 was de restauratie voltooid. Voor het gebouw moest nu een bestemming worden gevonden. Gekerkt werd er in de “nieuwe” Willibrorduskerk. De toenmalige beweging Brabantia Nostra had (binnenskamers) het idee om er een monument voor de Brabantse gesneuvelden in te richten. Er vormde zich een comité, de latere Stichting Herdenking Brabants Gesneuvelden. Deze bracht in oktober 1945 een eerbewijs aan alle gevallenen uit de provincie. Nadien werd in het gotische gedeelte een student – Dick van Toor – anoniem begraven. Hij was in mei 1940 omgekomen bij het bombardement van Rotterdam. Aan de wanden zijn rouwborden gehangen met de namen van alle gesneuvelden, ook die uit Korea en Nederlands Indië.
Het Carillon van Waalre
Hoofdstuk 1: Geschiedenis van de oude Willibrorduskerk
Hoofdstuk 2: De verdwenen luidklokken en hun gieters
Hoofdstuk 3: Geschiedenis van het carillon
Hoofdstuk 4: Inrichting van het carillon
Hoofdstuk 5: De luidklok
Hooddstuk 6: Aanschaf speeltrommel 1956
Hoofdstuk 7: Onderhoud en revisie van het carillon
Hoofdstuk 8: Aanschaf bandspeelapparaat 1977
Hoofdstuk 9: Historisch uurwerk
Hoofdstuk 10: Groot onderhoud oktober 2001
Hoofdstuk 11: Aanschaf spelcomputer
Hoofdstuk 12: Aanschaf 2 klokjes