“Verliefd op het spelen met woorden, mijmerend en filosoferend over God, mens en natuur, rijgt Anton Chardon zijn gedichten aaneen tot een levensverhaal.”
Anton Chardon werd geboren op 17 maart 1936 in Driebergen. Na zijn opleiding aan het Christelijk Lyceum in Zeist studeerde hij klassieke taal en letterkunde aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Hij vond werk in het onderwijs en heeft zijn leerlingen de zegeningen van Latijn en/of Grieks bijgebracht in Emmen, Haarlem, Langeoog (Duitsland) en Geel (België). Na zijn pensioenering is hij in Geel blijven wonen. Chardon heeft veel gedichten geschreven. Thematisch gebundelde gedichten gaf hij als geschenk aan doopouders (My fair baby. Gedichten bij een wonder) en in alle postvakjes van de NGK Eindhoven lag een bundeltje Kerst in Kwatrijnen als een heel persoonlijke groet en Nieuwjaarwens. Hij publiceerde drie – inmiddels uitverkochte gedichtenbundels: Vogel voor mijn raam (1994), Kleine schaduw van geluk (1999), Klank en weerklank (2001).
Deze zomer verschijnt de bundel Licht van genade. De psalmen in kwatrijnen bij Ark Media en zet Chardon zijn eerste schreden als twitterende dichter.
Licht van genade
Anton Chardon is een vrolijk, olijk, ernstig en overtuigd christen. Dat is in zijn gedichten te merken. Speels en vol humor, maar ook met serieuze noten. Zijn gedichten zijn een weerslag van het leven, met zijn geluk en pijn.
Er is geen boek in de Bijbel waar je die gevoelens van het hart zo treffend en herkenbaar vind als in het boek der Psalmen. Geen wonder dat Chardon zich daartoe voelt aangetrokken. De dichter ontmoet de dichter van weleer. In de titel van de bundel Licht van genade zien we hoe hij deze ontmoeting heeft ervaren. Achter de dichter van weleer ontmoet Chardon de Dichter met een hoofdletter, die de dichter van nu stelt in het licht van zijn genade.
Het is dit geschonken licht dat doet leven en doet dichten. Psalm voor psalm geeft Chardon zijn persoonlijke verwerking van de psalm, gelezen in de Nieuwe Bijbelvertaling en hij doet dat in de compacte vorm van het kwatrijn.
Bij Chardon is een kwatrijn synoniem aan een vierregelig gedicht. Strikt genomen is niet elk vierregelig gedicht een kwatrijn, maar een gedicht met rijmschema a a b a. In De psalmen in kwatrijnen komen we dit rijmschema niet tegen. Psalm 22 is daarop de uitzondering:
Zij staan om Hem heen, de honden,
strooien zout in Jezus’ wonden:
Waar is God, die gij verwacht,
die zo veel van u zou houden?
Maar ook zonder je aan dit rijmschema te houden is het een hele uitdaging de essentie van de psalm in vier dichtregels te vangen. Of hij daarin is geslaagd, zal ieder anders over oordelen. Ik heb met heel veel genoegen de kwatrijnen één voor één gelezen en ben meerdere malen geraakt door zijn woorden.
De neiging bestaat om de psalmen in kwatrijnen achter elkaar door te lezen als was het een roman. Natuurlijk vertellen de psalmen met elkaar een verhaal, ze zijn samen een Drama van crisis en hoop, om het met Niek Schuman te zeggen. Daarom is het goed ze op volgorde te lezen, beginnend bij psalm 1 en eindigend bij psalm 150. Maar psalmen, en ook deze psalmen in kwatrijnen kun je het beste doseren, anders komen ze niet tot hun recht.
Wat dat betreft heeft de uitgever Ark Media een zeer passende keus gemaakt. Het boek wordt uitgegeven als een perpetual, dat is een bureaukalender die gemakkelijk neergezet kan worden, met ringband aan de bovenzijde. Op de kalender staan geen dagen maar psalmen. Het helpt ons te denken meer in getijden dan tijden. Bij uw ochtendgebed en avondgebed, en welke getijden u ook aanhoudt, draait u een bladzijde met een nieuwe psalm in kwatrijn voor. Doe het wel voorzichtig. Ze zijn het lezen en het herlezen waard en het is zonde als de blaadjes losraken uit de ringband. Ik hoop dat ze u uitnodigen om de psalm in uw bijbeltje erbij te nemen, of misschien nog passender: Leg de Psalmen Dwarsligger, vorig jaar verschenen bij Jongbloed op het bureau ernaast. Om u vast op de juiste toonhoogte te brengen tot slot zijn Psalm 150:
Loof God in zijn woning,
loof uw grote koning,
loof met allerlei muziek,
loof uw God, Hij is uniek!
Twitter-gedichten
Het nieuwe internetten houdt zich steeds meer bezig met sociale netwerken. Daarvan zijn er vele, zoals Hyves, Facebook en Twitter. De twee meest belangrijke kenmerken van Twitter: Het is een erg open medium. In principe kan iedereen iedereen volgen, tenzij iemand zijn tweets (zo noemen we een twitter-berichtje) heeft beschermd en er eerst om toestemming moet worden gevraagd. Je kan iemand volgen en met hetzelfde gemak ook daarmee stoppen. Het is daarom niet opdringerig en geeft tegelijkertijd de mogelijkheid om een groot netwerk op te bouwen. Het tweede opvallende aan Twitter is dat de boodschappen beperkt zijn tot 140 tekens platte tekst (geen vet of cursief) en ook geen tekstregels kent. Anton Chardon is een meester in het korte gedicht en ervaart het als een uitdaging in een vierregelig gedicht zijn boodschap of zijn verhaal te vertellen. Zijn prelude gedicht op het twitteren zou er in een gedichtenbundel zo uitzien:
TWITTEREN
Ben uit mijn schulp gekropen
en twitter er lustig op los.
Hoe dat af zal lopen?
Prooi van kat of vos?
In een twitterberichtje (tweet) ziet dat er zo uit:
TWITTEREN // Ben uit mijn schulp gekropen / en twitter er lustig op los. / Hoe dat af zal lopen? / Prooi van kat of vos?
De nieuwe regels worden aangegeven met een “/”.
De twitter-gedichten van Anton Chardon verschijnen vanaf 30 juli 2010 iedere morgen. Onder het beding van de apostel Jakobus, zeggen we erbij. ’s Ochtends bij het ontbijt samen met de ochtendkrant. Een speelse noot, een glimlach, een zonnestraal. Daar kan je de hele dag dan over denken. Want een goed gedicht geeft niet bij een eerste lezing al zijn geheimen kwijt. Voor het goed verstaan van dat eerste gedicht is het nodig dat je weet dat Twitter en tweet uit de vogelwereld komen en vertaald zou kunnen worden met tsjilpen of kwetteren. En u weet, vogeltjes die vroeg zingen….
Anton Chardon dicht over God, mens en natuur. Daarbij schuwt hij de actualiteit niet. Hem volgen op twitter zal dan ook een gevarieerd ontbijt opleveren. We hopen dat Anton nog jaren de vitaliteit heeft om ons elke dag een twitter-gedicht te serveren.
Website’s
Anton Chardon op Twitter
Licht van genade op Ark Media
Door Richard C. Vervoorn
Dit artikel is ook gepubliceerd in: Opbouw van 15 oktober 2010, 54(20) 12-14
Licht van Genade. De psalmen in kwatrijnen, Ark Media, 150 Pag.
NUR 713 ISBN 978 90 33877 30 8
€ 12,95.
Uitvoering: Perpetual Full Colour, Gewatteerde cover met ringband 14 X 15 cm
Verschenen: augustus 2010
OPBOUW 15.10.10
Met een foto op de cover
lijk ik wel een late lover
die nog op zijn oude dag
zo maar op de foto mag.
Twittergedicht van Anton Chardon van 5 november 2010